door dr. Toon Bongers
Het staat als een paal boven water dat rivieren uitermate geschikt waren om grote hoeveelheden goederen te transporteren. Het bewijs dat de Romeinen gretig gebruik maakte van rivieren als de Rhône, de Seine, en de Rijn is overvloedig aanwezig.
Hoe zat het dan met onze ‘kleine’ rivieren, in het bijzonder de Maas en de Schelde? In de middeleeuwen waren deze namelijk bepalend voor de economische ontwikkeling van de Lage Landen. Voor de Romeinse periode is het bewijs echter minder duidelijk. We hebben de resten van een Romeins vrachtschip in de verdronken oevers van de Haine (een zijrivier van de Schelde), een kade in Maastricht, en duizenden scherven aardewerk van over het hele Romeinse Rijk, die op een of andere manier hun weg hebben gevonden naar onze contreien. Het grote plaatje ontbreekt desondanks.
Deze studie kijkt daarmee naar de aanwezige paleogeografische, ecologische, archeologische, en historische data om een beeld te schetsen van riviertransport in noordwest Gallië en Germania tussen de eerste eeuw v.Chr. en de 5de eeuw n.Chr. Het innovatieve aan deze studie is dat het volledige transportnetwerk, voor het eerst, wordt geconstrueerd aan de hand van moderne technieken. Zo een transportnetwerk bestaat namelijk niet alleen uit rivieren, maar ook uit land- en zeeroutes. Op deze manier ontstaat een geïntegreerd transportnetwerk wat ons toelaat om te kijken naar reistijden, transportkosten, en de algemene connectiviteit van het netwerk.
Aan de hand van al deze puzzelstukjes hoopt de spreker een antwoord te geven op de vraag of de Maas en Schelde, net als in de middeleeuwen, een belangrijke rol hebben gespeeld in het economische netwerk in de Romeinse periode.
Wanneer u deze lezing online bij wilt wonen dan dient u te beschikken over MS Teams. Tevens dient u een mail te sturen naar maastricht@nederlandsklassiekverbond dat u de lezing wilt bijwonen. U zult dan tijdig de link ontvangen voor MS Teams.
