Maurits Lesmeister
De Renaissance zien we graag als die tijd na de ‘Middeleeuwen’ waarin de rede het weer wint
van het geloof, de Oudheid weer tot leven wordt gewekt en de basis wordt gelegd van de
moderne tijd. Dat is niet toevallig het beeld dat de beeldbepalende figuren in die de
humanisten, graag opriepen. Niet alleen de waterscheiding tussen donkere ‘Middeleeuwen’ en
verlichte Renaissance mag echter op de helling, het is ook de vraag of de ratio altijd leidend is
geweest in de overwegingen van de mensen die het voor het zeggen hadden.
Deze lezing draait om twee voorbeelden, die spelen rondom het pontificaat van paus
Alexander VI Borgia. Aan de hand van een paar beroemde kunstenaars (Bramante en
Pinturicchio) en hun werken (het Tempietto en de Borgia-appartementen in het Vaticaan) laat
hij zien hoe mythevorming, dynastiek gekonkel en schimmige wetenschap een minstens even
grote rol speelden voor de leden van de Romeinse elite in de Renaissance en hun aanspraak
op waar het uiteindelijk allemaal goeddeels om draaide: de legitimatie van macht.
