Jörn Soerink
Capaneus, een van de zeven mythische helden die ten strijde trekken tegen Thebe, is bepaald geen godvrezend type. Voor de goden – mochten zij bestaan – voelt hij enkel minachting. In het heetst van de strijd bereikt zijn hybris een hoogtepunt: hij bindt de strijd aan met de oppergod zelf! Een bliksemschicht bezegelt zijn lot. Deze lezing verkent de figuur van Capaneus in de klassieke literatuur en beeldende kunst. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar twee epische gedichten uit de tijd van keizer Domitianus: de Thebaïs van Statius, waarin Capaneus zelf een belangrijke rol speelt, en de Punica van Silius Italicus, waarin Hannibal de rol van Capaneus speelt wanneer hij de strijd aanbindt met Jupiter. Is Capaneus simpelweg een belichaming van goddeloosheid en hoogmoed? Kunnen we zijn theomachie ook positief duiden? Is er een verband met de anti-religieuze Epicureïsche filosofie? Identificeert Statius zich als dichter met zijn personage? Ook is er aandacht voor de figuur van Capaneus in Dante’s Divina Commedia.
