Hubert Mooiman
In de laatste decennia is de omgang met de klassieken in Nazi-Duitsland tot een belangrijk studieobject geworden. Maar zelden wordt de vraag gesteld wat er in Duitsland eigenlijk ná 1945 gebeurde op het gebied van de oudheidreceptie. Zowel in het democratische West-Duitsland als in het totalitaire Oost-Duitsland benadrukten schrijvers dat de Duitse capitulatie in mei 1945 het begin was van een nieuwe literatuur. Het communistische Oost-Duitsland rekende radicaal met het Tweede en Derde Rijk af door het schoolsysteem drastisch te hervormen en het gymnasium feitelijk af te schaffen. Maar tegelijkertijd bleven de spoken van de antieke auteurs rondwaren in de ‘nieuwe’ literatuur: naar het voorbeeld van ‘overtuigde gymnasiasten’ van vóór de Tweede Wereldoorlog, zoals Bertolt Brecht, vinden DDR-auteurs manieren om het klassieke erfgoed te integreren in de communistische ideologie. Maar als de marxistische idealen mettertijd meer en meer uitmonden in een repressieve, totalitaire staat, wordt de oudheid ook tot een taal waarin auteurs kritiek uiten op de politieke situatie in Oost-Duitsland. Deze lezing biedt een spannende kennismaking met de Oost-Duitse literaire wereld, en licht een ondergewaardeerde hoek van de oudheidreceptie uit.
